Vriendschap

Monile,

Ik ben een beetje overdonderd van de vele reacties die ik op mijn vorige verslag heb gekregen. Jullie kunnen je misschien niet voorstellen hoe leuk dit is voor mij om te lezen en het heeft mij ontzettend geïnspireerd om opnieuw een verslag te schrijven.

Het personeel van het ziekenhuis is één grote familie. De meeste verpleegsters wonen rondom het ziekenhuis in de personeelshuizen en ze brengen ook privé veel tijd met elkaar door. Alle lief en leed word gedeeld en, voor zover ik kan beoordelen, wordt er niet veel geroddeld en er is geen kliek waar je heel moeilijk tussen komt. Ze kennen hier het concept van “extended family” en dat betekent dat men altijd klaar staat en hulp geeft aan een familielid als die plotseling op de stoep staat of zoals hier gebeurt, aan de achterdeur staat te kloppen.

Indien een familielid van het personeel komt te overlijden dan wordt dat vaak in het morning report gemeld en wordt aan de DHO gevraagd of het ziekenhuis wil assisteren. Mensen hebben hier geen begrafenisverzekering dus eerst gaat er iemand met een lijst door het ziekenhuis en wordt aan iedereen gevraagd of ze wat geld willen doneren. Je naam en het bedrag komt dan op de lijst en soms wordt deze lijst zelfs voorgelezen op de begrafenis. Als mzungu (=blanke) moet je natuurlijk net iets meer geven dan de rest maar je hoeft niet te overdrijven (tenminste dat heb ik nooit gedaan). Soms regelt het ziekenhuis transport voor de kist en soms ook voor de mensen die de begrafenis bij willen wonen.

Toen de vader van mijn collega kwam te overlijden wilde ik graag mijn respect tonen en besloot om mee te gaan naar de begrafenis. De lorry met de kist en naaste familie was rechtstreeks vanaf het mortuarium (achter het ziekenhuis) weggereden zonder de mensen die voor het ziekenhuis stonden te wachten, mee te nemen. Toen moest er dus een ambulance geregeld worden voor het vervoer naar de begrafenis en toen die eindelijk kwam moest er eerst nog getankt worden en daarna was er een run op de ambulance om mee te kunnen. Ik had het voorrecht om voorin te mogen zitten. Onderweg werd er prachtig gezongen en na 15 km waren we ter plaatse. Ik werd onder de hoede genomen van de verpleegsters en probeerde niet teveel op te vallen maar dat ging dus niet lukken. De familie voelde zich zeer vereerd dat er een mzungu op hun begrafenis aanwezig was. We gingen op de grond zitten (ik moest vooraan) en na lang wachten werd er gezongen en afscheid genomen en zette de menigte zich eindelijk in beweging naar de begraafplaats. Hier zaten we in de maïsvelden en moesten luisteren naar heel veel toespraken en het oplezen van lijsten met hoeveel geld mensen gedoneerd hadden voor deze begrafenis. Hierna liepen we terug naar het dorp en werd iedereen verdeeld over de verschillende hutjes waar een maaltijd voor ons klaar stond. Nadat we afscheid hadden genomen van de familie zijn we teruggelopen naar de weg. Toen de ambulance aankwam was er opnieuw een run op de achterdeur. Er werd weer gezongen en toen we bij het ziekenhuis aankwamen telde ik 16 mensen!!! die uit de ambulance kwamen (excl. de 3 mensen voorin).

Door de grote families en nauwe verbondenheid van het personeel zijn er ontzettend veel begrafenissen waar het personeel naar toe gaat en waar het ziekenhuis zijn assistentie bij verleend. Opnieuw is vaak de patiëntenzorg de dupe omdat er daardoor te weinig personeel op de werkvloer is of er is geen ambulance aanwezig om patiënten van de Health Centres naar het ziekenhuis te vervoeren. Patiëntenzorg is hier geen prioriteit en niemand die dat als een probleem ziet.

Door de grote verbondenheid hebben we niet alleen veel begrafenissen maar ook veel trouwerijen en natuurlijk moet daar ook voor gedoneerd worden. Een week voor de trouwerij vind er eerst een vrijgezellenfeest plaats voor de bruid. Je hoeft hier geen lekkere stripper te verwachten of dat je vriendinnen je meenemen op een kroegentocht. Het vrijgezellenfeestje is keurig in de middag. De vrouwelijke gasten nemen allerlei kado’s mee voor de uitzet en dat mag alleen van een bepaalde kleur zijn. Alle details staan vermeld op de uitnodiging. Iedereen krijgt de kans om het bruidje advies te geven in hoe ze een keurige echtgenoot en moeder kan worden. Zelfs het advies van de HIV coördinator zal niet ontbreken.
Op de grote dag beginnen we natuurlijk met de kerkdienst waar de ringen uitgewisseld worden en de handtekeningen gezet. Er is altijd een koor aanwezig en de hele dienst bestaat uit veel zingen en niet te vergeten de preek. Het bruidspaar heeft meestal gezelschap van 2 of 3 bruidsmeisjes die vergezeld worden door een bruidsjongen. Ook zijn er altijd een paar kleine kinderen die als minibruidspaartjes aangekleed zijn. Bij binnenkomst wordt elke pas begeleid door de muziek en zo gaan we ook swingend de kerk weer uit. Hierna gaan het hele gezelschap voor foto’s. De auto’s zijn versierd en de stoet gaat luid toeterend door de stad. Na de foto’s is er tijd voor de lunch en daarna is de receptie. De zaal bestaat uit een podium waar een paar bankstellen op staan die gedrapeerd zijn met lakens en voor het podium staan de stoeltjes in rijen. Het bruidspaar met gevolg komt swingend binnen want ook bij dit alles is de muziek weer overheersend. De ceremoniemeester neemt het nu over en nu komt het moment dat er geld opgehaald wordt. Het bruidspaar staat voor het podium met een grote schaal en nu worden door de ceremoniemeester allerlei groepen mensen naar voren geroepen. Tijdens de receptie wordt er niet gewoon gelopen. alles moet met een swingende cadans. Aangekomen bij het bruidspaar moet je geld op de schaal gaan gooien. Geen muntstukken maar briefpapier en niet 1 keer maar meerdere keren en het liefst met nieuwe briefjes. Je blijft dansen voor het bruidspaar en ondertussen gooi je geld op de schaal. Vind je het genoeg dan ga je swingend terug naar je stoel of de muziek stopt en de ceremoniemeester kondigt een nieuwe groep aan. Dit gaat zo de hele middag door en mensen gaan helemaal uit hun dak. Een goede ceremoniemeester is erg inventief met het samenstellen van de verschillende groepen zodat je meerdere keren naar voren moet en dus geld moet geven. De meeste mensen gooien met biljetten van 20 kwacha (= 10 cent). Ben je door je kleingeld heen dan kan je geld omwisselen. Al het geld dat op de schaal wordt gegooid (of er net naast komt) wordt verzameld en geteld op een tafel aan de zijkant. Hier kan je heengaan om je 500 kwacha om te wisselen voor 25 biljetten van 20 kwacha waardoor je weer een paar keer naar voren kan om je van je beste kant te laten zien. Als je geluk hebt dan krijg je 1 flesje Fanta geserveerd met misschien een koekje en anders moet je maar een flesje water op de hoek halen.

Ik ben ontzettend vaak uitgenodigd voor een trouwerij maar dat ging er alleen maar om dat ze een mzungu om hun feest wilden hebben. Ik heb van andere volunteers gehoord dat ze ontzettend vaak naar voren werden geroepen en dat er zelfs werd verkondigd dat de mzungu maar ... kwacha had gegeven. Erg vernederend.
De enige trouwerij waar ik geweest ben was van de chauffeur van het ziekenhuis. Een ontzettend leuke vent en ik werd net zo behandeld als de andere collega’s hoewel mensen wel vreselijk begonnen te joelen toen ook ik swingend heen en weer liep.......hahaha.

Zoals jullie lezen in het voorgaande word je als mzungu vaak anders behandeld dan de rest. Je hebt hier een bepaalde status en dat is soms wel prettig maar geeft me ook vaak een gevoel van onbehagen. Prettig is het als ik in de bank kom en het is ontzettend druk dan loop ik rechtstreeks bij de manager naar binnen en wordt direct geholpen. Wordt straks weer wennen in Nederland. Minder prettig als mensen je op een voetstuk plaatsen terwijl ik dat helemaal niet verdien. Mensen hier denken dat je alles weet en dat ik al hun problemen op kan lossen. Ook denkt iedereen nog steeds dat je als blanke altijd rijk bent en vergeleken met hun ben ik dat natuurlijk ook maar mij altijd vragen om geld is behoorlijk frustrerend.

Kinderen zijn nog altijd gefascineerd door mzungu’s. Elke dag als ik naar het ziekenhuis loop dan willen ze me groeten in het Engels en dan zijn ze super trots als ik HUN antwoord. Ook is er een klein jochie in één van de winkeltjes die altijd met zijn handjes over mijn been strijkt om die rare kleur toch te begrijpen. Ik heb soms kinderen om mijn huis heenhangen die hopen op een glimp van de mzungu en als ik dan naar buiten kom, vliegen ze gillend weg. Ik heb ook kinderen die regelmatig in mijn afval achter mijn huis neuzen om te zien wat de mzungu weggooit. Iets eetbaars zullen ze nooit vinden want alles gaat hier op. Heb ik een restje over dan geef ik het aan mijn personeel want zelfs mijn oude brood vinden ze nog heerlijk.

Het is een wereld die niet te vergelijken is met Nederland en toch is het me gelukt om me hier thuis te voelen. Ik ga met veel plezier naar mijn werk en ik realiseer me dat ik dit straks ontzettend ga missen. Iedereen heeft altijd tijd voor een praatje en men is erg begaan met elkaar. Er wordt veel gelachen en het heeft even geduurd maar ze beginnen mijn humor te snappen.............hahaha

Tjemig, dat is bijna 3 pagina’s vol dus de rest bewaar ik maar voor weer een volgend verslag.

Liefs,

Rina